راهنمای مراجعین

آزمایشاتی که الزاما ناشتایی میخواهند:

ACTH,plasma(ناشتايي از نيمه شب) ، α1- Acids Glycoprotein,

Serum ,Alkaline phosphatase,Serum,α1- Acids Glycoprotein, Serum Amino Acids, Plasma(شيرخواران چهار ساعت ناشتايي ولي كودكان و بزرگسالان 12 ساعت)

Ascorbic Acid, SerumCalcitonin,Serum or Plasma ,

Folic acid, Serum

Glucagon, Plasma

HDL, LDL

Iron, Serum

Lactose Tolerance Test

Leptin, Serum (12 ساعت ناشتايي)

Lipase, Serum

PTH,Serum( ولي آب مي‌تواند بنوشد)

Schilling Test

Transthyretin,Serum

Triglycerides,Serum or Plasma (10 تا 14 ساعت)

Vitamin A, Serum or Plasma( حداقل 8 ساعت)


آزمایشاتی که ترجیحا ناشتایی میخواهند:

Acid Phosphatase, Serum , α1-Antitrypsin, Serum, Amylase, Urine(قبل از جمع‌ آوري، ناشتايي از ساعت 10 شب تا 6 صبح توصيه مي‌شود), Androstenedione, Serum, Apo A-I, Serum

Apolipoprotein B-100, Serum , Calcium, Serum, Cholesterol, Total, Serum or Plasma ,Cobalamin, Serum , C-Peptide, Serum, Cryoglobulin, Qualitative, Serum

FTA-ABS,Serum, GGT,Serum , Homocystine, Plasma , IGF-1,Serum or Plasma , Insulin,Serum ,5,-Nucleotidase, Serum, Osmolality, Calculated, Serum or Plasma

Phosphorus, Serum ,PSA,Serum

آزمایشاتی که رژیم غذایی خاص میخواهند:

Fat, Semiquantitative, Stool

يك فرد بزرگسال بايد تحت رژيم حاوي حدود 100 تا 150 گرم چربي يا 60 g/m2 در روز براي حدود يك هفته قبل و در طي انجام آزمايش باشد و از مصرف غذاهاي پر فيبر براي چند روز قبل از انجام آزمايش پرهيز نمايد. پيش از جمع‌آوري نمونه نيز بيمار نبايد از شياف يا مواد روغني استفاده كرده باشد. از يك هفته قبل بيمار نبايد بيسموت، روغن كرچك، يا روغن معدني مصرف كرده باشد.

Fetal Fat, Quntitative, 72Hour Collection

رعايت رژيم حاوي چربي به ميزان 150-100 گرم در روز از سه روز قبل و در طي 72 ساعت جمع‌آوري نمونه.

LDL,HDL

جهت حصول بهترين نتيجه، بيمار بايد به مدت سه هفته يك رژيم ثابت غذايي و وزن بدن ثابت داشته باشد و حداقل ده ساعت ناشتا باشد.

5-HIAA, Urine

براي حداقل 72-48 ساعت قبل از نمونه‌گيري و در طي جمع‌آوري نمونه، بيمار بايد از مصرف انبه، موز، طالبي، شكلات، خرما، بادمجان، گريپ فروت، گردو، كيوي، هندوانه، خربزه، آجيل، آناناس، بارهنگ، گوجه سبز و گوجه فرنگي منع شود.

Hydroxyproline, Total, Urin

بيمار بايد از مصرف غذاهاي حاوي ژلاتين (كلاژن پخته) و گوشت و داروهاي حاوي آسپرين حداقل 24 ساعت قبل و در طي جمع‌آوري ادرار منع شود.

Metanephrines,Urine or Plasma

بيماران از مصرف تمامي غذاهاي حاوي متيل گزانتين نظير شكلات، قهوه، چاي و نوشابه‌ها به مدت 24 ساعت منع شوند.

Newborn Screen For Phenylketonuria

نوزاد تبايد تغذيه مطلوب با شير (پروتئين) به مدت 48 ساعت قبل از آزمايش داشته باشد. نمونه بايد حتي‌المقدور زمان ترخيص نوزاد از بيمارستان گرفته شود.

Phenylalanine, Blood

نوزاد بايد تغذيه مطلوب با شير (پروتئين) به مدت 48 ساعت قبل از آزمايش داشته باشد. نمونه بايد حتي‌المقدور زمان ترخيص نوزاد از بيمارستان گرفته شود. براي نوزادان LBW نمونه‌گيري در روزهاي چهارم تا دهم پس از تولد پيشنهاد مي‌شود.

Triglycerides,Serum or Plasma

بيمار بايد از سه هفته قبل رژيم غذايي ثابت داشته باشد و از سه روز قبل از نمونه‌گيري الكل مصرف نكرده و حداقل از 24 ساعت قبل نيز ورزش سنگين انجام نداده باشد.

آزمایشاتی که رژیم دارویی خاص میخواهند:

Aldosterone,Serum or Urine

قبل از انجام آزمايش بايد هيپوكالمي اصلاح گردد و در صورت استفاده از داروهاي ضد فشار خون و ديوتيك، حداقل از دو هفته قبل( ترجيحاً چهار تا شش هفته قبل) از انجام آزمايش با نظر پزشك قطع گردند

Aluminum,Serum or Urine

بيمار نبايد از 24 ساعت قبل از آنتي اسيدهاي حاوي آلومينيوم مانند آمفوژل يا سركرالفيت استفاده نمايد.

ACE,Serum

كاپتوپريل و انالاپريل باعث كاهش مقادير سرمي ACE مي‌گردند.

ADH, Plasma

بيمار بايد از مصرف موادي مانند نيكوتين، الكل، كافئين و ديورتيك‌ها كه با ترشح ADH تداخل مي‌نمايند، خودداري نمايد.

Bleeding Time

بيمار بايد از مصرف آسپرين و داروهاي مشابه در طي هفته قبل از انجام آزمايش منع گردد.

Catecholamines,Fractionation, Plasma

مصرف داروهايي مانند متيل‌دوپا و پروپرانولول كه شبيه به اپي‌نفرين و نوراپي‌نفرين هستند بايد يك هفته قبل از انجام آزمايش قطع گردند.

Cortisol,Serum or Urine

بيمار بايد از مصرف اسپيرونولاكتون يا كيناكرين اجتناب كرده و بدون استرس باشد.

Ferritin, Serum

هنتگامي كه بيمار تحت درمان با آهن است، تعيين فريتين سرم چندان قابل اعتماد نخواهد بود.

GTT,Plasma

بسياري از داروها مثل استروئيدها ، ديورتيك‌ها، داروهاي ضد تشنج، داروهاي سايكواكتيو، داروهاي ضد سل و ضد التهاب تداخل ايجاد مي‌كنند.

5-HIAA, Urine

براي حداقل 72-48 ساعت قبل از نمونه‌گيري و در طي جمع‌آوري نمونه، بيمار بايد از مصرف داروهاي استامينوفن، ساليسيلات‌ها، فناستين، شربت سرفه حاوي گليكولات گليسيرين، ناپروكسن، متوكاربامول، ايمي پرامين، ايزونيازيد، مهاركننده‌هاي منوآمين اكسيداز (MAOI)، متنامين، متيل دوپا، رزرپين و فنوتيازين‌ها منع شود.

Homovanillic Acid (HVA), Urine

بيمار بايد حتي‌المقدور 48 ساعت پيش از جمع‌آوري نمونه آسپرين، دي سولفيرام، رزرپين و پيريدوكسين مصرف نكرده باشد. لوودوپا هم بايد تا دو هفته قبل مصرف نشده باشد.

Intrinsic Factor Blocking Antibody

بيمار از يك هفته قبل از آزمايش نبايد ويتامين b12 تزريق كرده باشد.

Oxalate, Urine

از 24 ساعت قبل از جمع‌آوري نمونه از مصرف ويتامين c اجتناب شود.

PH,Stool

روش‌هاي تشخيصي با باريم و استفاده از مسهل تا يك هفته قبل نبايد انجام شده باشند.

Platelet Aggregation

بيمار از هفت روز قبل از انجام آزمايش نبايد آسپرين دريافت كرده باشد و بايد از مصرف داروهاي ضد التهابي غيراستروئيدي (NSAIDs) يا ساير عوامل مهاركننده پلاكت هم اجتناب كند.

Protein C

مصرف ضد انعقاد خوراكي توسط بيمار سوال شود چرا كه سطوح پروتئين C با مصرف وارفارين كاهش مي‌يابد و تا زماني كه بيمار حداقل به مدت 10 روز مصرف وارفارين را متوقف نكرده نبايد آزمايش انجام شود.

Protein S

سطوح پروتئين S با مصرف استروژن يا وارفارين و در طي حاملگي كاهش مي‌يابد و تا زماني كه بيمار حداقل به مدت 10 روز مصرف وارفارين را متوقف نكرده نبايد آزمايش انجام شود.

PT,PTT

هر چند كه هپارين ‌PTT را طولاني مي‌كند ولي به مقادير كمتر مي‌تواند PT را هم طولاني كند. هيرودين و آرگاتروبان PT و PTT را هم طولاني كند. بنابراين بهترين حالت اين است كه نمونه مربوط به آزمايش‌هاي انعقادي مستقيماً از يك وريد محيطي گرفته شود و از بازويي كه هپارين، هيرودين يا آرگاتروبان تزريق مي‌شود، خون‌گيري صورت نگيرد.

Protoporphyrin, Free Erythrocyte (FEP)

بيمار بايد در 24 ساعت گذشته الكل مصرف نكرده باشد و حالت مطلوب اين است كه در يك هفته گذشته هيچ دارويي مصرف نكرده باشد.

Schilling Test

بيمار از سه روز قبل از انجام آزمايش نبايد ويتامين‌هاي گروه B را دريافت كرده باشد.

Vasoactive Intestinal Peptide (VIP), Plasma

بيمار بايد از 24 ساعت قبل آنتي اسيد مصرف نكرده باشد و تمامي درمان‌ها بايد از 24 تا 48 ساعت قبل قطع شوند.


آزمایشاتی که زمانبندی خاص می خواهند:

aPTT

در بيماران تحت درمان با هپارين بهترين زمان نمونه‌گيري 30 دقيقه تا يك ساعت قبل از دوز هپارين است.

ACTH,Plasma

جهت اندازه‌گيري‌هاي متوالي لازم است نمونه‌گيري در روزهاي مختلف در يك ساعت ثابت انجام شود. همچنين نمونه‌هايي كه براي اثبات وجود ريتم شبانه روزي طبيعي گرفته مي‌شوند بايد بين 6 و 10 صبح و بين 9 شب تا نيمه شب باشند.

AFP, Serum

جهت غربالگري نشانگان داون زمان مطلوب، هفته 16 تا 18 حاملگي است.

Androstenedione,Serum

در زنان نمونه بايد يك هفته قبل يا بعد از دوره قاعدگي گرفته شود.

Estriol,Unconjugated,Pregnancy,Serum or Plasma or Urin

جهت غربالگري نشانگان داون و نشانگان ادوارد، زمان مطلوب هفته 16 تا 18 حاملگي است.

GTT,Plasma

بيمار بايد فعاليت داشته باشد و از سه روز قبل دريافت غذاي كافي با كربوهيدرات كافي (حداقل 150 گرم كربوهيدرات در روز) داشته و از 12 ساعت قبل از انجام آزمايش نيز ناشتا باشد.

Glycated Hemoglobin (HbA1C),Blood

در بيماران مبتلا به ديابت نوع اول آزمايش با فاصله سه ماه توصيه مي‌شود. در مبتلايان به ديابت نوع دوم در هنگام تشخيص بيماري و هر شش ماه يا هر گاه كه نظارت خوب بر بيماري مورد نياز باشد درخواست مي‌شود.

Inhibin A, Serum

اندازه‌گيري فقط بعد از هفته 14 حاملگي انجام مي‌شود.

Iron, Serum

به علت تاثيرات ريتم شبانه روزي آهن و اينكه سطح آهن سرم در عصر پايين‌تر است. نمونه بايد در حالت ناشتا و صبح گرفته شود.

Lithium, Serum

نمونه را 12 ساعت پس از مصرف آخرين دوز دارو بگيريد.

Urobilinogen, 2-Hour Urine

از آنجايي كه يك پيك واضح در طي روز در دفع آن وجود دارد، بنابراين حالت مطلوب، يك نمونه عصرگاهي خواهد بود.


دستورالعمل رژیم غذایی آزمایشات 24 ساعته:

برای انجام برخی از آزمایشات 24 ساعته

من جمله متانفرین ، نورمتانفرین ، VMA ،5HIAA نیاز است تا به مدت 72 ساعت قبل از شروع جمع آوری ادرار 24 ساعته مواد غذایی ذیل مصرف نشود:

موز ........... خربزه هندوانه .............. کیوی ............................................. داروها :

انبه آجیل
بیسکوئیت کلوچه سالیسیلات ها استامینوفن

طالبی آناناس فراورده های وانیلی کیک شربت سرفه فتاسئین

شکلات بارهنگ کافئین نوشابه متوکاربامول ایمی پرامین

خرما گوجه سبز گردو قهوه ایزونیازید متنامین

بادنجان گوجه فرنگی متیل دوپا رزرپین

گریپ فورت چای فنوتیازین



آزمایشاتی که نیاز به رعایت موارد خاص دارند:

Acid Phosphatase, Serum or Plasma

نمونه‌گيري بلافاصله پس از معاينه ركتال (DRE)، بافت برداري سوزني پروستات و ماساژ پروستات نبايد انجام گردد.

ALT و AST:

فعاليت بدني شديد سبب افزايش مي‌گردد و بايد اجتناب شود.

Albumin, Serum

بستن تورنيكه به مدت طولاني مي‌تواند سبب افزايش آلبومين سرم به صورت تصنعي گردد.

Calcium,Ionized,Serum

بيمار بايد براي مدت 30 دقيقه قبل از نمونه‌گيري دراز بكشد.

CSF Glucose

براي اندازه‌گيري گلوكز CSF نياز به انجام آزمايش گلوكز پلاسما نيز هست و حالت مطلوب آن است كه دو ساعت قبل از انجام آزمايش بر روي CSF انجام گردد.

Fat, Urine

از آلودگي نمونه با روغن‌ها و لوبريكانت‌ها، صابون‌ها و پودر دست‌كش اجتناب شود.

Occult Blood, Stool

اين مبحث در مجموعه راهنماي آماده سازي مراجعان آزمايشگاه شرح داده شده است.

Oxalate, Urine

بيمار بايد ترجيحاً در منزل بوده و مايعات و غذاي معمولي مصرف كند.

PSA, Serum

بيمار نبايد اخيراً معاينه ركتال (DRE) و يا بافت برداري سوزني پروستات شده باشد. انزال ممكن است سبب افزايش موقت و جزيي شود.

Renin Plasma Activity (RPA)

متغيرهاي قبل از آزمايش (Pre-examination) كه بايد تحت نظارت باشند عبارتند از تعادل سديم، وضعيت قرارگيري بيمار، داروهاي ضد فشار خون و زمان نمونه‌گيري.

Semen Analysis

دو تا سه روز قبل از نمونه‌گيري نبايد انزال رخ داده باشد ( ولي نه بيشتر از هفت روز).

Thyroglobulin, Serum

آزمايش نبايد خيلي زود پس از انجام بافت برداري سوزني، جراحي تيروئيد يا درمان با يد راديراكتيو انجام شود.


موضوع جدید

مطلب جدید